W ostatnich latach uprawa orkiszu, prawdopodobnie najstarszego gatunku pszenicy, cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Zboże to pochodzi z tzw. Żyznego Półksiężyca czyli obszaru rozciągającego się od południowego Iranu po wybrzeża Morza Śródziemnego. Najstarsze szczątki ziaren datuje się na 7050 r.p.n.e. Największe rozpowszechnienie orkiszu w samej Europie nastąpiło około II wieku p.n.e. i było podstawowym zbożem uprawianym w Cesarstwie Rzymskim. Na terenie obecnej Polski orkisz był uprawiany bardzo intensywnie od VIII wieku do późnego średniowiecza. Niestety jego uprawa została wyparta na rzecz zbóż dających większe plony z hektara. W XX wieku uprawa orkiszu w niemalże całej Europie została zaniechana. Jedynymi obszarami upraw pozostały górskie tereny Szwajcarii, Austrii i Niemiec, a to za przyczyną kultu w tychże krajach św.Hildegardy z Bingen – mniszki i założycielki żeńskiego odłamu klasztoru Benedyktynów, orędowniczki spożywania orkiszu. 850 lat temu w swoich pismach zanotowała: „Orkisz to najlepsze zboże. Jest on ciepły, tłusty, bogaty w składniki odżywcze i smaczniejszy niż inne gatunki zbóż. Spożywającemu go człowiekowi zapewnia odpowiednie ciało, dobrą krew oraz wesołe usposobienie i radość w sercu.”
Współczesne badania potwierdziły dobroczynny wpływ prastarego zboża na organizm człowieka. Ziarno orkiszu charakteryzuje się korzystniejszym składem chemicznym w porównaniu do ziarna pszenicy zwyczajnej z uwagi na większą zawartość białka, nienasyconych kwasów tłuszczowych, składników mineralnych, błonnika oraz witamin z grupy B, witamin A, E, D oraz żelaza, miedzi, magnezu i cynku. Według naukowców i lekarzy praktyków orkisz nie wywołuje tak powszechnych obecnie alergii pokarmowych ponieważ zawiera chroniący przed tą dolegliwością Rhodanid (thiocyanol). Jest to substancja podobna do antybiotyku, która jest obecna również we krwi, ślinie i mleku kobiecym. Produkty z mąki orkiszowej są lepiej tolerowane przez osoby z wrodzoną nietolerancją glutenu również z powodu większej zawartości cynku wpływającego na proces trawienia tego ciężkostrawnego białka. Poza tym gluten orkiszowy jest dużo łatwiej przyswajalny i trawiony przez układ pokarmowy niż gluten pszenicy zwyczajnej. Bardzo dobre efekty diety orkiszowej są widoczne u pacjentów chorujących na atopowe zapalenie skóry oraz inne choroby autoimmunologiczne takie jak RZS czy łuszczyca, a także u starszych pacjentów mających problemy z układem pokarmowym.
Regularne spożywanie produktów orkiszowych wskazuje pozytywny wpływ na układ krążenia, a ze względu na zawartość fitosteroli i błonnika obniża poziom cholesterolu oraz reguluje poziom cukru we krwi. Orkisz jest również pomocny w leczeniu otyłości ze względu na wydłużenie uczucia sytości po posiłku. Ze względu na wysoką zawartość minerałów wspomaga w leczeniu chorób Alzhaimera, Parkinsona a nawet stwardnienia rozsianego. Skład chemiczny orkiszu powoduje, że zboże to znajduje również zastosowanie w kosmetyce z powodu znacznej zawartości krzemu wpływającego na jakość skóry, włosów i paznokci.
Warunkiem tak dobroczynnego działania na nasz organizm jest spożywanie niemodyfikowanego orkiszu i uprawianego w warunkach ekologicznych. Niestety z powodu mody na orkisz i chęci większego zysku zaczęto modyfikować prastare ziarna w celu zwiększenia plonów z hektara. Z pewnością skład ziarna po modyfikacji i użyciu pestycydów nie ma wiele wspólnego ze starymi odmianami rosnącymi w czystych rejonach bez stosowania sztucznych nawozów i chemicznych środków ochrony roślin. Mąka dobrej jakości jest dużo droższa od mąki z pszenicy zwyczajnej. Zatem kupujmy produkty orkiszowe tylko od zaufanych sprzedawców.
